Jak wygląda psychoterapia w nurcie DBT?

Jak wygląda psychoterapia w nurcie DBT?

Terapia Dialektyczno-Behawioralna jest jednym z nurtów trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych, a jego twórczynią jest prof. Marsha Linehan, która sama przez wiele lat zmagała się z zaburzeniem typu borderline, jednocześnie szukając jak najlepszej formy pomocy dla osób takich, jak ona sama. Podejście to jest bardzo skuteczne w leczeniu borderline, ale też w pozostałych zaburzeniach, w których problemem jest silna dysregulacja emocji. Dzięki pracy prof. Linehan, zaburzenia osobowości przestały być „diagnozą beznadziejną” i powstała nadzieja na polepszenie jakości życia pacjentów.

Elementami terapii DBT są:
- psychoterapia indywidualna,
- trening umiejętności,
- wspierająca terapia grupowa ukierunkowana na proces,
- konsultacje telefoniczne/mailowe.

Czym jest trening umiejętności?
Dziś chcę napisać kilka słów o tym, na czym polega trening umiejętności. Jest to przestrzeń, w której Uczestnicy i Uczestniczki uczą się nowych sposobów radzenia sobie z trudnościami. Nabywają umiejętności, które najpierw omawiane są przeze mnie, a następnie ćwiczone praktycznie w sposób indywidualny lub w podgrupach. Niektóre badania wskazują, że sam trening może przynieść lepsze rezultaty niż uczęszczanie jedynie na terapię indywidualną.

Należy jednak wspomnieć, że na spotkaniach grupy jest również dużo przestrzeni na dzielenie się swoimi doświadczeniami i wątpliwościami, poznawanie nowych perspektyw, co stanowi jedną z głównych wartości treningu grupowego.

Moduły treningu
Trening umiejętności DBT dzieli się na 4 moduły. Każdy z nich skupia się na innym obszarze trudności, z którymi zmagają się Pacjentki/Pacjenci. Ponieważ różnimy się od siebie, oczywistym jest, że nie każdy skorzysta ze wszystkich modułów w równym stopniu, jednak chciałabym zwrócić uwagę na fakt, że często “wiedzieć coś” nie oznacza “umieć to zrobić”, więc nawet jeśli wydaje nam się, że doskonale znamy coś w teorii, warto dać sobie szansę, by nauczyć się to wcielić w życie. Dobrym początkiem dla praktykowania nowych umiejętności może być właśnie trening grupowy.

UWAŻNOŚĆ
Uważność to moduł-baza. Umiejętności z tej części treningu zajmują centralne miejsce w terapii dialektyczno-behawioralnej. Zalecane jest, aby moduł ten odbyć w pierwszej kolejności ze względu na to, iż stanowi podstawę i oparcie wszystkich kolejnych. Krótko mówiąc, elementy uważności oraz filozofia za nią stojąca, są wykorzystywane w każdej umiejętności DBT.

“Uważność” to świadome i intencjonalne skupienie uwagi na chwili obecnej bez oceniania i bez przywiązywania się do niej. W terapii dialektyczno-behawioralnej ten szeroki i uniwersalny koncept został podzielony na konkretne umiejętności – każdą z nich można rozwijać za pomocą szeregu ćwiczeń zaproponowanych przez Marshę Linehan w materiałach dla osób biorących udział w treningu i omówionych przez trenerów grupy.

Dzięki nim Uczestnicy i Uczestniczki mają szansę zacząć zauważać i obserwować swoje emocje, co sprawi, że łatwiej będzie je regulować. Dzięki temu modułowy zwiększamy panowanie nad swoim umysłem poprzez rozwijanie umiejętności koncentracji i odrywania się od swoich myśli, wyobrażeń i doznań. Uważność pomaga również zmniejszyć reaktywność na zdarzenia psychiczne, co oznacza, iż łatwiej będzie nam kontrolować swoje impulsywne reakcje. W tym module uczymy się doświadczać rzeczywistości taką, jaka jest i wyjścia z trybu autopilota, aby być bardziej obecnym/obecną w swoim życiu.

SKUTECZNOŚĆ INTERPERSONALNA
“Skuteczność interpersonalna” to moduł poświęcony relacjom i naszemu funkcjonowaniu w społeczeństwie. Stawiamy w nim czoła własnym przekonaniom (mitom) o tym, jacy/jakie powinniśmy/powinnyśmy być, a które utrudniają nam życie wśród ludzi.

Ta część treningu uczy asertywności, a więc proszenia, odmawiania, stawiania granic. Uczestnicy/uczestniczki uczą się tego jak dbać o aktualne relacje, budować nowe i kończyć destrukcyjne. W tym module poruszany jest także temat dotyczący szeroko rozumianej równowagi w relacjach.

REGULACJA EMOCJI
Moduł “Regulacja emocji” rozpoczyna się od dużej dawki psychoedukacji na temat emocji, ponieważ aby regulować emocje musimy umieć je właściwie rozpoznać i rozumieć. Zastanawiamy się również nad mitami na temat emocji, które sprawiają, że ich regulowanie jest jeszcze trudniejsze. Dzięki umiejętnościom z tej części treningu Uczestnicy i Uczestniczki dowiedzą się jak w zdrowy sposób zapobiegać pojawieniu się niepożądanych emocji oraz zmieniać bolesne emocje, jeśli już się pojawiły. Celem tego modułu jest sprawienie, by emocje stały się naszymi sprzymierzeńcami, informującymi nas o ważnych rzeczach, a nie wrogami, którzy zatruwają życie.

PRZETRWANIE KRYZYSU / AKCEPTACJA RZECZYWISTOŚCI
“Przetrwanie kryzysu / akceptacja rzeczywistości” to moduł, który uczy jak poradzić sobie w momentach kryzysu bez ich pogarszania. Jest to bardzo ważna część treningu zwłaszcza dla osób doświadczających silnej dysregulacji i angażujących się w zachowania autodestrukcyjne. W tym module Uczestnicy i Uczestniczki uczą się także jak rozwijać w sobie akceptującą postawę wobec nieuniknionych trudności, tak by nie zamieniać bólu, który jest nieodłączną częścią życia w cierpienie.

Zasady organizacyjne treningu
Trening umiejętności organizuje w trybie online, ponieważ moje pacjentki są z różnych stron świata. Każdy moduł przerabiany jest w ciągu ośmiu dwugodzinnych spotkań, które odbywają się raz w tygodniu.

Przed spotkaniem każda osoba zaopatrzona zostaje w potrzebne do treningu materiały “ulotki”.

Pierwsze spotkanie ma charakter głównie organizacyjny – omawiane są zasady i założenia treningu, Uczestnicy i Uczestniczki poznają się wzajemnie, wprowadzam w tematykę modułu, ustalając również cele, jakie Osoby uczestniczące chcą osiągnąć.

Jest to przestrzeń na dzielenie się swoimi refleksjami, trudnościami i sukcesami, które powstały w wyniku praktykowania w codziennym życiu materiału z zajęć, w razie potrzeby mogę udzielić wspierających wskazówek lub rozwiać wątpliwości. W późniejszej części spotkań przedstawiam nowy materiał, robiąc wprowadzenie teoretyczne, po czym grupa ćwiczy go w praktyce – to moment, któremu towarzyszy dużo dyskusji, wymiana spostrzeżeń i doświadczeń Uczestników i Uczestniczek. Wtedy też pojawia się czas na ćwiczenia w mniejszych podgrupach/parach. Na koniec zadawane jest zadanie domowe, dzięki któremu Uczestniczki i Uczestnicy treningu mają styczność z DBT przez cały tydzień.

Ostatnie spotkanie często ma charakter podsumowujący cały moduł – odpowiadam na pytania grupy, wracam do poszczególnych umiejętności w celu powtórzenia, prosząc o feedback dotyczący ich pracy.

Treningi prowadzę online, głównie dla moich pacjentów, którzy są w terapii indywidualnej, aby zwiększyć efektywność leczenia.

Co zyskujesz będąc w treningu umiejętności DBT:

• szansa na przećwiczenie nowych umiejętności w grupie pod okiem trenerów
• systematyczne ćwiczenie umiejętności dzięki regularnym spotkaniom i zadaniom domowym
• możliwość wykorzystywania umiejętności na bieżąco do efektywnego radzenia sobie w grupie
• okazja do poznania nowych osób z podobnymi doświadczeniami i trudnościami oraz do zobaczenia nowych punktów widzenia omawianych tematów
• szansa na zmniejszenie poczucia samotności i zwiększenie motywacji do zmiany, dzięki interakcji z innymi Uczestnikami/Uczestniczkami.